Door NML health op
Net als bij mensen en paarden, kampen ook veel honden en katten in Nederland met overgewicht. En ook hier speelt het niet in balans zijn van de opname van energie via het voer en het verbruik van energie door beweging, de hoofdrol. In deze ‘Uit de praktijk’ deelt dierenarts Evelien van der Waa haar ervaring met te dikke honden en katten en de gevolgen ervan voor de gezondheid. Maar nog belangrijker: hoe voorkom je dat je dier te zwaar wordt.
Honden en katten zijn van nature jagers. Honden zijn gemaakt om kilometers te kunnen lopen per dag en ze kunnen ook heel goed tegen vasten, dus een tijdje niet eten. Katten jagen van nature meerdere keren per dag op kleine prooidieren. Als huisdier hoeven ze echter helemaal niet meer te jagen of te lopen om aan hun voedsel te komen. Iedere dag staat er eten voor ze klaar. Het is echter wel mogelijk om je dier meer moeite laten doen voor zijn eten. En de meeste dieren vinden dat nog leuk ook.
Laat je dier weer jagen op voeding
Zo bestaan er allerlei soorten voerpuzzels voor honden en katten. Hier kun je brokjes in verstoppen en moet je hond of kat moeite doen om bij het voer te kunnen komen. Klepjes open maken, dingen verschuiven met neus of poten. Dit is dus meteen ook hersengymnastiek. Je kunt dieren ook naar hun brokjes laten zoeken door de brokjes te verstoppen. Dit kan zowel binnen in huis als buiten tijdens de wandeling. Er zijn allerlei websites, zoals bijvoorbeeld www.hersenwerkvoorhonden.nl, met leuke tips op dit gebied Voor katten werkt het vaak heel goed om brokjes door de kamer te gooien en je kat er achteraan te laten rennen.
Wat geef je te eten?
Ook het soort voer maakt natuurlijk uit. In veel honden- en kattenvoer, met name in brokken zitten veel koolhydraten. Als dierenarts heb ik zelf een sterke voorkeur voor voer zonder of met weinig koolhydraten en dan vooral zonder granen (en gluten). Honden en katten zijn van nature vleeseters, dus kunnen prima zonder koolhydraten in hun voeding. Ze kunnen koolhydraten verteren, maar een teveel aan koolhydraten wordt altijd omgezet in lichaamsvet en dat wil je nu juist niet. Bovendien lijkt het erop dat granen en dan vooral de gluten in granen, ook bij dieren mogelijk ongewenste effecten kunnen hebben in de darm.
Een voeding met weinig of geen koolhydraten bevat automatisch meer eiwit en vet. Dit kan een compleet vers vlees voeding zijn, maar ook gestoomde voeding, blikvoeding of een brokvoeding. Tegenwoordig zijn er ook vele soorten brokken, helemaal zonder koolhydraten of met een andere koolhydraat bron dan granen (zoals rijst en zoete aardappel). Het extra voordeel van vers, gestoomd vlees of blikvoer is dat het ook veel water bevat. En met name voor katten is dit handig.
Katten en water
Katten nemen van nature namelijk het liefst water op via hun voeding (een prooidier bestaat ook voor 60% uit water) en niet apart door water te drinken. Zeker bij katten met blaasproblemen is voldoende vochtopname belangrijk om te voorkomen dat de urine te geconcentreerd wordt en dat de kat regelmatig blijft plassen. Met vochtrijke voeding kom je dan al een heel eind. Het is hiervoor wel nodig dat katten als kitten kennis maken met verschillende structuren in de voeding, dus geef niet alleen brokken. Anders loop je het risico dat de kat op latere leeftijd alleen nog maar brokken wil eten.
Kat van 15 kilo
In mijn eigen praktijk zie ik gelukkig niet zoveel dieren met overgewicht. Maar in het verleden wel. Het toppunt op dat gebied was een kat van 15 Kg. Dat is echt niet meer gezond. De kat kon zich ook amper nog bewegen. Het laten afvallen van zo’n zware kat, is echt een heel langdurig en lastig proces.
Dit geval was wel erg extreem. Bij katten met een beetje overgewicht lukt het vaak goed om ze te laten afvallen. Bij katten moet je wel alert zijn op het ontstaan van een leververvetting (vetopslag in de lever), dit kan levensbedreigend zijn. Je kunt een kat dus ook nooit laten vasten! Maar je kunt wel door aanpassing van het voer (de hoeveelheid en het soort) en het stimuleren van meer beweging, de energiebalans weer herstellen. Wat extra ondersteuning met een supplement dat een gezonde suikerbalans stimuleert kan zeker zinvol zijn.
Kleine hondenrassen snel te dik
Wat ik wel vaker tegen kom zijn honden van kleine rassen die te zwaar zijn. Denk aan Teckels, Jack Russell terriërs, Shih Tsu’s en Chihuahua’s. Het grootste probleem bij deze kleine hondjes is meestal het eten van te veel tussendoortjes en niet eens zo zeer van te veel dagelijks eten. Veel eigenaren hebben geen idee hoeveel energie er in een blokje kaas of stukje worst zit. Voor een hondje van een paar kilo is dat al gauw een groot deel van zijn dagelijkse energiebehoefte. Veel mensen geven hun hond ook graag iets lekkers als ze zelf koffie of theedrinken.
Daar komt bij dat veel mensen met een klein hondje minder ver lopen per dag. Terwijl de meeste kleine hondjes prima een grotere afstand zouden aankunnen. Ik heb zelf ook een Teckel en loop in totaal bijna 2 uur per dag met haar. Mijn oplossing voor de extraatjes is als volgt. Meet het eten van je hond zorgvuldig af, zodat je weet hoeveel voer je hond voor zijn gewicht per dag mag eten en haal daar een deel van af. Stop dit in een speciaal trommeltje en geef je hond hieruit als je zelf ook iets neemt of als je je hond ergens voor wilt belonen. Zo krijgt je hond toch zijn extraatje of beloning, maar niet meer dan zijn energiebehoefte per dag. Voor de hond maakt het niet uit wat hij krijgt als extraatje, een gewoon brokje is ook een beloning.
Mocht je toch af en toe iets anders willen geven naast het gewone voer, kijk dan goed naar wat erin zit. Lees de ingrediënten op het etiket. Mijn voorkeur gaat bij snacks uit naar gedroogde dierlijke producten, waar verder niets aan toegevoegd is. Denk bijvoorbeeld aan pezen of oren van verschillende diersoorten. Veel snacks, die gemaakt zijn uit verschillende grondstoffen, bevatten koolhydraten en kleurstoffen. Dingen die je hond niet nodig heeft. Ook katten kun je prima gedroogde producten als extraatje geven. Zo zijn er gedroogde visjes en kleine brokjes vlees. Veel katten vinden dat heerlijk.
Het allerbelangrijkste bij overgewicht is eigenlijk het voorkomen ervan. Want je dier laten afvallen is veel lastiger.
Wie is Evelien van der Waa
Voor deze rubriek beschrijft homeopathisch dierenarts Evelien van der Waa casussen uit haar praktijk in Houten. Meer lezen over haar achtergrond en denkwijze over ziekte en gezondheid kun je hier