Door NML health op
Vuurwerk of je er nu van houdt of niet, bij elke jaarwisseling word je er mee geconfronteerd. En niet alleen op oudejaarsdag, maar vaak al weken daarvoor en ook na de jaarwisseling zijn er buiten op onverwachte momenten vuurwerkknallen te horen. Het mag niet, maar gebeurt toch. Veel mensen vinden het een crime, maar vooral dieren hebben er last van. En dan in het bijzonder honden, omdat die voor het doen van hun behoefte naar buiten moeten. Zij schrikken van de knallen en snappen er niets van. En zijn de knallen sowieso al niet fijn, de kans dat een dier een trauma oploopt als er een rotje vlakbij zijn oor knalt, is zeker aanwezig.
Het vervelende van vuurwerkangst is dat het zich heel makkelijk kan uitbreiden (= generaliseren) naar angst voor onweer en andere geluiden die op vuurwerk lijken, zoals knallen in boomgaarden om vogels weg te jagen of de herrie van heimachines. Dan heeft je hond niet alleen angst rond Oud en Nieuw, maar veel vaker. “Een bange hond is niet happy, dus dat wil je zoveel mogelijk voorkomen”, zegt homeopathisch werkend dierenarts Evelien van der Waa. “Gelukkig zijn er verschillende mogelijkheden om je hond op een goede manier door de periode van knallen heen te helpen. Op de langere termijn is gedragstherapie, vaak in combinatie met medicatie (homeopathisch of regulier), de enige optie om een dier echt van zijn angst af te helpen. Dit vraagt wel een behoorlijke motivatie en tijdsinspanning van de eigenaar.”
Preventie, gedragstherapie en ondersteuning
Lang voordat de vuurpijlen en rotjes het lopen en leven op straat tot een kwelling maken kun je een dier helpen zich er tegen te weren. Een goed gesocialiseerde hond, dat wil zeggen een hond die gewend is aan nieuwe situaties en die op zijn baas vertrouwt, is minder angstig. Als de baas geen angst of reactie vertoont op al die gekke geluiden om hem heen, zal de hond dat zelf ook minder snel doen. De baas is leidend in het gedrag wat hij overbrengt op zijn hond. Ook kun je een niet bange hond al eerder laten wennen aan vuurwerkgeluiden, met behulp van een cd of via geluidsfragmenten/ filmpjes op internet. Je moet hier echter wel heel voorzichtig mee zijn. Als je het verkeerd doet kun je je hond juist bang maken en dat wil je niet. Het idee is dat je het geluid heel zacht zet en dat je ondertussen iets leuks doet met je hond, bijvoorbeeld een spelletje of iets lekkers geven. Tijdens het afspelen van het geluid mag je hond geen enkel stresssignaal afgeven. Hij moet het echt naar zijn zin hebben. Je doet het steeds maar kort (5 minuten per keer), maar kunt het wel een paar keer per dag doen. Heel langzaam ga je dan de geluidsterkte verhogen. Het idee is dat je hond uiteindelijk denkt als hij vuurwerkgeluiden hoort: ‘Joepie! we gaan nu iets leuks doe/lekkers eten.’
Is je hond al bang voor vuurwerk dan zijn er verschillende mogelijkheden om je hond zo goed mogelijk door deze periode heen te helpen. Van der Waa: “Ik heb zelf al meer dan 20 jaar ervaring met de kruiden als Avena sativa (Haver), Passiflora incarnata (Vleeskleurige passiebloem), Chelidonium majus (Stinkende gouwe), Hop en Rozemarijn in een combinatiepreparaat. Deze kruiden werken geruststellend, zonder het dier te versuffen. Het voordeel van dit preparaat is dat je er al langere tijd voor oud en nieuw mee kunt beginnen. Dus zodra de eerste knallen beginnen. Afhankelijk van waar je woont is dit pas in december, maar soms al in oktober. Het voordeel van de druppels is dat je hond dan niet een periode van weken-maanden heeft waarin de angst voor knallen steeds erger wordt. Ook als er na Oud en Nieuw nog geknald wordt, kun je de druppels blijven doorgeven. Mijn ervaring hiermee is dat 95% van de honden het er goed op doet. Ze zijn veel rustiger in huis en veel minder angstig. Voor 31 december zelf is het niet altijd voldoende, maar dan is het eventueel te combineren met reguliere medicatie van je dierenarts.”
Denk ook eens aan
In haar jarenlange ervaring met angstige dieren leerde Van der Waa dat naast de bovengenoemde druppels verschillende voedingssupplementen met een rustgevende werking ook goed kunnen worden ingezet bij vuurwerkangst. Veel gebruikte stoffen hierin zijn Alfa casozepine en L-Tryptofaan. Van der Waa: “Van een andere orde is het inzetten van feromonen. Dit zijn stoffen die via de lucht verspreid worden en die lijken op een stof die de moeder hond afgeeft tijdens het zogen. Dit heeft op veel honden een geruststellend effect. Het is verkrijgbaar als halsband of als verdamper. Wel goed om te vermelden is dat dit product is niet op de markt gebracht is voor vuurwerkangst, maar voor verlatingsangst. Bij een deel van de honden met vuurwerkangst zie je echter ook een verbetering. Vaak zijn dit honden die in het algemeen angstig zijn.”
“Vanuit de Bach bloesem remedies is er een combinatie preparaat (Rescue) dat bij 50% van de honden goed werkt. Het is verkrijgbaar als spray, die je op het mondslijmvlies kunt sprayen. Als het werkt, helpt het binnen 1-2 minuten. Je ziet zo’n hond dan echt rustiger worden. Dit is ideaal om in je jaszak te hebben en tijdens een wandeling meteen te kunnen geven. Wel handig om van tevoren even te testen of jouw hond wel op Bach remedies reageert.”
“Wat je ook kunt proberen bij angstige honden is een speciaal T-shirt voor honden of bandages (vanuit de TTouch) die je om je dier heen doet. De druk die dit geeft heeft een geruststellend effect op honden. Vergelijk het met het inbakeren van baby’s. Heel belangrijk hierbij is dat het T-shirt goed past en dat het voldoende druk geeft. Op YouTube zijn hier hele mooie filmpjes van te vinden.”
Help je dier Oudejaarsavond door
Natuurlijk doe je er als dierenliefhebber alles aan om ook je huisdier een fijne jaarwisseling te geven. Houd ze binnen, sluit de gordijnen en zet een muziekje aan. En heel belangrijk: laat ze nooit alleen! Ook kun je de dieren afleiden met iets wat ze leuk of lekker vinden. Voor katten zijn er de matatabistokjes en honden kunnen zich laten afleiden met een speeltje waar iets lekkers in is verstopt.
Meer tips lees je in de blog Voorbereiding op vuurwerk
Toch een trauma?
En dan gebeurt het toch. Een kat zit in de val en wordt geconfronteerd met knallend vuurwerk. Of een groepje kwajongens vindt het leuk om die ene vuurpijl op jouw hond te richten. Bam! Daar sta je dan met al je goede gedrag en je hond is getraumatiseerd. Van der Waa: “Het is natuurlijk vreselijk als zoiets gebeurt. Maar het is helaas niet altijd te voorkomen. Veel honden die zoiets mee maken lukt het niet om uit die ‘doodsangst’ te komen. Om niets vertoont hij angstsignalen als steeds steun zoeken bij de eigenaar, platte oren, wegkijken, niet naar buiten willen of juist heel veel blaffen en hijgen. Gelukkig kun je ook bij dit soort trauma’s hulp bieden met homeopathie. Hoe eerder hoe beter. Het homeopathische middel Aconitum napellus (Monnikskap) is het middel dat past bij ‘doodsangst’. En Arnica montana (Valkruid) is het ‘traumamiddel’ in de homeopathie. Beide middelen werken heel goed bij vuurwerkangst die op deze manier is ontstaan, zelfs nog jaren na het trauma. De meeste van deze angstige dieren voelen zich na de Aconitum en Arnica merkbaar beter en vertonen minder angstsignalen. Deze middelen moeten wel worden gegeven door een deskundige op homeopathiegebied.”
Wie is Evelien van der Waa?
Evelien van der Waa studeerde in 1995 af als dierenarts aan de Faculteit Diergeneeskunde te Utrecht. Daarna heeft zij de postdoctorale opleiding klassieke homeopathie, voor artsen en dierenartsen, van de Stichting Homeopathische Opleidingen gevolgd.
Na een aantal jaar regulier als dierenarts gewerkt te hebben, legt zij zich sinds 1998 geheel toe op de homeopathische behandeling van gezelschapsdieren. Zij is lid van de Vereniging voor Complementair werkende Dierenartsen en staat vermeld op de Lijst van te consulteren homeopathisch werkende dierenartsen (zie ook www.scwd.nl/). Ook is zij lid van de internationale organisatie van homeopathisch werkende dierenartsen, de International Association for Veterinairy Homeopathy (IAVH). Van der Waa geeft al meer dan veertien jaar lezingen en presentaties over omgaan met en het voorkomen van vuurwerkangst bij gezelschapsdieren. Helaas weten heel veel eigenaren nog niet dat er verschillende mogelijkheden zijn om je dier deze vervelende periode op een goede manier door te helpen.
Bekijk hier het NML Stappenplan.
Lees ook de blog ‘Voorbereiding op vuurwerk’
En het artikel over vuurwerkangst in de kennisbank van NML health.com